Duitsland
Zie ook: Kleine en middelgrote collecties
Grote collecties
Neues Museum/Ägyptisches Museum und Papyrussammlung
Bodestrasse 1
10178 BERLIJN
Website
Na Caïro en Londen de grootse collectie met 80.000 voorwerpen. Hoogtepunten zijn de buste van Nefertiti, het kopje van Teje en de ‘Berlijnse groene kop’. Beelden, reliëfs, kleine kunstvoorwerpen en monumentale architectuur getuigen van de cultuur van 3000 v.Chr. tot in de Romeinse tijd. Er is een afzonderlijke Soedan-afdeling met o.a. een deel van de schat van kandake (regerend koningin) Amani-sjacheto uit Meroë.
Ägyptisches Museum der Universität Bonn
P26, Poststraße 26
BONN (Noordrijn-Westfalen)
Website
Het museum bestaat sinds 2001 en had tot de verhuizing drie afdelingen waar een fors deel van de 3500 voorwerpen werd getoond:
1. Kunsthistorisch Panorama met themavitrines: aardewerk; werktuigen en wapens; huis en luxe; schrift; farao; goden (met een model van de tempel van Medinet Haboe); dierencultus; mythen; dodencultus; een mummiekist; kunst en ambacht (met portretten).
2. De studiecollectie met o.a. overzichten van aardewerk, bronzen beeldjes, sjabti’s en amuletten. Hier staan ook de vondsten uit de eigen opgravingen in Koebbet el-Hawa bij Aswan.
3. Museum van de verzamelingen. Soms in hun originele vitrinekastjes staan hier enkele privécollecties uit voorgaande eeuwen. In 2016 is de Sammlung Schwalm uit Grevenbroich geschonken: 250 originelen en kopieën, o.a. een Ptolemaeïsche mummiekist.
Met catalogus uit 2004.
HEROPENING op 23 oktober 2024, als het museum opent in de langdurige interimlokatie P26 Poststraße 26/In der Sürst 8–10 (binnenstad). Voorlopig alleen van woensdag t/m vrijdag van 14 tot 18 uur, binnenkort ook in de weekenden. De website wordt geleidelijk aangepast.
Liebieghaus
Schaumainkai 71
60596 FRANKFURT AM MAIN (Hessen)
Website
Overzicht van de beeldende kunst van het 3e millennium v.Chr. tot de Ptolemaeïsche Tijd: reliëfs uit de dodentempel van Sahoere (5e dynastie), het bovenste deel van een Sechmetbeeld, reliëf van generaal Horemheb(?) en reliëf van schatmeester Maya (beide uit de tijd van Toetanchamon), de drie mummiekisten en de mummie van Amonpriesteres Takait (13e eeuw v.Chr.), het enige beeld van Alexander de Grote als farao (foto) en mummieportretten.
Herzogliches Museum
Schloss Friedenstein
99867 GOTHA (Thüringen)
Website
Oudste Egyptische collectie in Duitsland (1809) met 4 mummies, 30 mummiemaskers, gebalsemde ibissen, 20 mummiekisten, 10 reliëfs, 1600 beeldjes en amuletten, 25 vazen van steen en aardewerk. De oudste stukken stammen uit de 4e dynastie, de jongste uit de Romeinse keizertijd. Het bekendst zijn een zitbeeld van een ambtenaar uit zwart graniet (1800 v.Chr., foto) en het bovenstuk van een beeld van een Ptolemaeïsche koningin uit de 1e eeuw v.Chr.
In 2020 opende de oudhedencollectie in het souterrain; tot 2013 stond de verzameling in het naastgelegen Schlossmuseum.
MARKK (Museum am Rothenbaum /Kulturen und Künste der Welt)
Rothenbaumchaussee 64
20148 HAMBURG
Website
(Voorheen Museum für Kunst und Gewerbe en Museum für Völkerkunde)
De 800 voorwerpen beslaan de periode tussen 3700 v.Chr. tot 400 na Chr., met als kern de opgravingen rond 1900 bij de piramiden van Aboesir. Op de eerste verdieping gaat het over het dagelijks leven met vazen en reliëfkunst in graven en tempels. Bijzonder zijn de zeldzame glazen flesjes uit het Nieuwe Rijk (ca. 1400 v.Chr.). De trap naar de begane grond verbeeldt het overschrijden van de drempel van het hiernumaals naar het hiernamaals. Hier zijn de werkzaamheden van de balsemers te zien, die het lichaam van een overledene voorbereiden op het leven in de onderwereld. Beneden verduidelijken de voorwerpen de begrafenisculturen en de ideeën over het hiernamaals, bij voorbeeld met voorstellingen op mummiekisten en grafgiften.
Museum August Kestner
Trammplatz 3
30159 HANNOVER (Nedersaksen)
Website
Belangrijke collectie reliëfs en stèles uit graven en tempels, vanaf het 4e millennium v.Chr. tot de Romeins-christelijke tijd. Verder vaatwerk van aardewerk, gesteenten en faience; cultusgereedschap; sieraden en amuletten; talrijke grafgiften; afbeeldingen van farao’s, goden, dieren als godheid; papyri; voorwerpen uit het dagelijks leven. Een zwaartepunt ligt op werken uit de Amarnatijd. De foto toont een beeld van Ki-neboe en Isis, 20e dynastie (ca. 1140 v.Chr.). De mummie van een jonge vrouw is onderzocht; het onderzoek en de resultaten worden op een computer getoond.
Sammlung des Ägyptologischen Instituts
Universität Heidelberg, Voßstraße 2, Gebäude 4410 (tijdelijk)
69115 HEIDELBERG (Baden-Württemberg)
Website
De nadruk ligt op het dagelijks leven en de godsdienst, van de steentijd tot de Koptische tijd (8000 v.Chr. – 800 na Chr.). Met 4.000 gebruiksvoorwerpen, grafvoorwerpen, reliëfs uit alle tijdperken, beelden van privépersonen en goden, mummiekisten uit verschillende tijden, mummieportretten en -maskers. Verder vondsten uit opgravingen in Merimde-Beni Salame, Aoelad el-Sjeich, el-Hibeh, Karara, Tarchan, Aboesir en Aniba. Scans van de mummie van Djed-Hor (ca. 50 jaar, Achmim, Ptolemaeïsch) toonden dat hij overleed aan een middenoorontsteking en dat het kompres dat de artsen aanlegden werd mee-gemummificeerd. Zie ook dit filmpje.
Er wordt al jaren gesproken over HEROPENING, misschien in 2024 of 2025; nu te bezoeken op afspraak.
Roemer- und Pelizaeus Museum
Am Steine 1-2
31134 HILDESHEIM (Nedersaksen)
Website
Belangrijke verzameling van ongeveer 9.000 stukken uit de predynastieke tot de Romeinse en christelijke tijd (5.000 jaar). Het Oude Rijk krijgt aanzienlijke aandacht, met o.a. het beeld van vizier Hem-ioenoe, de bouwer van de grote piramide (foto). Een tweede zwaartepunt is het dagelijks leven, met 600 voorwerpen waaronder de Horbeit-stèles (waarop standbeelden van Ramses II worden aanbeden) en Amarna-stèles. Tenslotte is er aandacht voor het leven in het hiernamaals, met de cultuskamer van Oe-hem-ka, het nagebouwde graf van Sen-nefer en de cultuskapel van de god Djehoeti/Thot uit Toena el-Gebel. Een aparte zaal is gewijd aan het gereconstrueerde gezicht van Idoe (ca. 2200 v.Chr.), zijn mummie, mummiekist en grafschat (zegels, goud en sieraden).
In 2024 werd subsidie verstrekt voor een nieuwe indeling van de Egyptische afdeling.
Badisches Landesmuseum
Schloss Karlsruhe, Schlossbezirk 10
76131 KARLSRUHE (Baden-Württemberg)
Website
Meer dan 1000 tentoongestelde voorwerpen in twee zalen. Hoogtepunten:
* Antike I: reliëfs uit het graf van piramideopzichter Ii-nofret, Gizeh, 5e dynastie (ca. 2500 v.Chr.); Amonbeeld met de gelaatstrekken van Toetanchamon; bovendeel van een mummiekist (Late Tijd); mummiekist met mummie en mummiemasker (Ptolemaeïsche tijd).
* Antike II: grafmonument van Isispriesteres Fabia Stratonice (Romeins); mummieportret van een vrouw.
Vermoedelijk vanaf 2027 zal het slot voor meerdere jaren worden gesloten wegens renovatie.
Ägyptisches Museum Georg Steindorf
Kroch-Hochhaus, Goethestraße 2
04109 LEIPZIG (Saksen)
Website
Deze aanzienlijke collectie toont 7.000 stukken uit verschillende tijdperken, met nadruk op het Oude Rijk: privé en koninklijke beelden, de bijna volledige grafuitrusting van schrijver Nefer-ihi en de beelden alsmede de dienaarbeeldjes uit het graf van Djasja. Tevens is er een gezichtsfragment van farao Cha-f-ra (Chefren) en diverse reliëffragmenten uit het Oude Rijk. Verder zijn o.a. te zien een cederhouten mummiekist van Hed-bastet-iroe, vaatwerk uit Aboesir, de grafuitrusting van priester Herisjef-hotep uit het eind van de 1e Tussentijd, fragmenten uit het graf van een priester uit het Middenrijk en Nubische keramiek uit Aniba. Een groot deel van de voorwerpen stamt uit eigen opgravingen onder leiding van Georg Steindorff.
Reiss-Engelhorn-Museen: Museum Weltkulturen
D5, MANNHEIM (Baden-Württemberg)
Website
Ägypten – Land der Unsterblichkeit is de vaste collectie van 800 stukken. Het gaat om alle belangrijke fasen, van de predynastieke tijd (4000 v.Chr.) tot de Kopten (6e eeuw na Chr.). De thematische opstelling behandelt o.a. de godenwereld, schrift, dodencultus, dagelijks leven en de farao met zijn ambtenarenstaat. Een topstuk is het 9 meter lange dodenboek van Amon-em-hat, dat recent door wetenschappers is ontrold. Ook wordt een reconstructie getoond van de grafkamer van Sennefer, burgemeester van Thebe rond 1400 v.Chr. Voor het eerst zijn recente schenkingen en langdurige bruiklenen te zien.
(Mannheim duidt in het centrum de straatnamen aan met ‘kwadranten’; het museum is gevestigd in D5.)
Ägyptisches Museum
Gabelsbergerstraße 35
80333 MÜNCHEN (Beieren)
Website
Het Egyptisch Museum (officieel: Staatliches Museum Ägyptischer Kunst) met zijn belangwekkende collectie concentreert zich op de kunst (en dan vooral beelden) van het Oude Egypte, waarbij alle tijdperken van de predynastieke tijd via de klassieke periodes van het Oude, Midden- en Nieuwe Rijk en de Late Tijd tot in de Grieks-Romeinse Tijd aanwezig zijn. Daarnaast zijn er een Soedan- en een Koptische afdeling; in de Soedanafdeling ligt een deel van de goudschat van kandake (regerend koningin) Amani-sjaketo. Tenslotte egyptiserende monumenten uit het keizerlijke Rome.
Van de 8500 voorwerpen staan er 3000 opgesteld volgens thema’s zoals taal en schrift, geloof in het hiernamaals en ambachten. Catalogus uit 2013.
Museum der Universität Tübingen MUT
Schloss Hohentübingen, Burgsteige 11
72070 TÜBINGEN (Baden-Württemberg)
Website
Een van de belangrijkste Duitse universitaire collecties met 2000 voorwerpen uit de hele Oud-Egyptische geschiedenis: stèles, mummiekisten en mummieportretten, beelden en beeldjes, amuletten, vazen, deel van een tovermes, speelgoed en sieraden.
Topstukken zijn de offerkamer van Sesjem-nefer III (Gizeh, 5e dynastie): de “Tübinger Mastaba” met uitbeeldingen van 40 landgoederen waarvan de opbrengsten voor de dodencultus waren bestemd. En de sarcofaag van vlootcommandant Idi (Assioet, 12e dynastie) met een zeldzame diagonale sterrenklok. Deze sterrenklok werd als hulpmiddel gebruikt om ’s nachts de tijd te bepalen en om zich te kunnen oriënteren. De beschreven sterrenhemel dateert van 13 of 14 juli rond het jaar 2000 v. Chr.
Martin von Wagner Museum
Residenzplatz 2A
97070 WÜRZBURG (Beieren)
Website
300 van de 4200 voorwerpen geven een representatieve doorsnede van de Egyptische cultuur uit vier millennia. Te zien zijn vijf (vergulde) mummiemaskers, grafkegels en sjabti’s; sieraden, amuletten en beeldjes van faience, klei, brons en hout; vaatwerk van steen en aardewerk. En veel glas. Alle schriftsoorten zijn vertegenwoordigd: hiëroglifisch, hiëratisch, demotisch, Koptisch, Grieks en Fenicisch. En goed bewaard gebleven Koptisch textiel uit de 5e tot 8e eeuw na Chr.